૬ ડિસેમ્બરે 'બાબરી મસ્જિદ'ના શિલાન્યાસની જાહેરાત: TMC ધારાસભ્ય હુમાયૂં કબીર સસ્પેન્ડ, બંગાળના રાજકારણમાં ગરમાવો

તૃણમૂલ કોંગ્રેસના ધારાસભ્ય હુમાયૂં કબીરનું વિવાદાસ્પદ નિવેદન: પાર્ટીમાંથી આજીવન સસ્પેન્શન

પશ્ચિમ બંગાળના રાજકારણમાં હાલમાં એક મોટો વિવાદ ઊભો થયો છે, જેના કેન્દ્રમાં તૃણમૂલ કોંગ્રેસ (TMC)ના ભરતપુરના ધારાસભ્ય હુમાયૂં કબીર છે. કબીરે મુર્શિદાબાદ જિલ્લાના બેલડાંગામાં ૬ ડિસેમ્બરે 'બાબરી મસ્જિદ'ના નામથી એક નવી મસ્જિદનો શિલાન્યાસ કરવાની જાહેરાત કરી હતી. આ વિવાદાસ્પદ જાહેરાતને પગલે, TMCએ તાત્કાલિક અને કડક કાર્યવાહી કરીને ધારાસભ્ય હુમાયૂં કબીરને પાર્ટીમાંથી આજીવન સસ્પેન્ડ કરી દીધા છે. આ ઘટનાએ માત્ર બંગાળના રાજકારણમાં જ નહીં, પરંતુ રાષ્ટ્રીય સ્તરે પણ ચર્ચા જગાવી છે.

શું બોલ્યા હતા હુમાયૂં કબીર?

TMCના નેતા અને ભરતપુરના ધારાસભ્ય હુમાયૂં કબીરે જાહેરાત કરી હતી કે તેઓ ૬ ડિસેમ્બરના રોજ મુર્શિદાબાદના બેલડાંગામાં 'બાબરી મસ્જિદ'ના નામે નવી મસ્જિદનો શિલાન્યાસ કરશે. હવે, આ નિવેદન બે મુખ્ય કારણોસર અત્યંત સંવેદનશીલ અને વિવાદાસ્પદ બન્યું છે

૧. નામનો વિવાદ:

કબીરે મસ્જિદનું નામ સીધું બાબરી મસ્જિદ રાખવાની વાત કરી, જે ભારતના સૌથી મોટા ધાર્મિક-રાજકીય વિવાદ સાથે જોડાયેલું છે.

૨. તારીખની સંવેદનશીલતા:

૬ ડિસેમ્બર એ જ તારીખ છે જ્યારે ૧૯૯૨માં અયોધ્યામાં બાબરીના ઢાંચાને તોડી પાડવામાં આવ્યો હતો. આ તારીખે આવી જાહેરાત કરવી એ સ્પષ્ટપણે ધાર્મિક લાગણીઓને ભડકાવવાનો પ્રયાસ માનવામાં આવ્યો.

કબીરના આ નિવેદનને કારણે રાજ્યના રાજકારણમાં ગરમાવો આવ્યો અને ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP)એ આનો જોરદાર વિરોધ કર્યો, જેણે TMC પર ધ્રુવીકરણની રાજનીતિ કરવાનો આરોપ લગાવ્યો.

ટીએમસીએ શું કહ્યું?

હુમાયૂં કબીરના વિવાદાસ્પદ નિવેદન બાદ તૃણમૂલ કોંગ્રેસે તાત્કાલિક અને નિર્ણાયક પગલાં લીધાં. કોલકાતાના મેયર અને શહેરી વિકાસ મંત્રી ફિરહાદ હકીમએ હુમાયૂં કબીરને પાર્ટીમાંથી સસ્પેન્ડ કરવાની જાહેરાત કરી.

TMCએ કહ્યું- હુમાયૂં કબીરનો પાર્ટીથી કોઈ સંબંધ નથી...

ફિરહાદ હકીમે સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહ્યું કે: "હુમાયૂં કબીરનો હવે તૃણમૂલ કોંગ્રેસ સાથે કોઈ સંબંધ નથી. પાર્ટી ધર્મના નામે નફરત ફેલાવનારી રાજનીતિને સ્વીકારતી નથી."

આ કાર્યવાહી TMCના વડા મમતા બેનર્જીની સહમતિ બાદ પાર્ટીની અનુશાસન સમિતિ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. પાર્ટીએ શરૂઆતમાં કબીરના આ નિવેદનને તેમનો વ્યક્તિગત નિર્ણય ગણાવીને પોતાને તેનાથી દૂર રાખ્યા હતા, પરંતુ વિવાદ વધતા, પાર્ટીને આ પગલાં લેવાની ફરજ પડી હતી. પાર્ટી માટે આગામી ચૂંટણીઓ પહેલા આ પ્રકારની વિવાદાસ્પદ સ્થિતિ મુશ્કેલી વધારી શકે તેમ હતી.

વિવાદ શું થયો?

ધારાસભ્ય હુમાયૂં કબીર દ્વારા મુર્શિદાબાદમાં 'બાબરી મસ્જિદ'ના નામે શિલાન્યાસ કરવાની જાહેરાતને પગલે રાજ્યમાં કાયદો અને વ્યવસ્થા અંગે ચિંતા વધી ગઈ. આ જાહેરાતથી રાજકીય તણાવ ચરમસીમા પર પહોંચ્યો.

કાયદો અને વ્યવસ્થા:

રાજ્યપાલ સી. વી. આનંદ બોઝએ આ ઘટનાને ગંભીરતાથી લીધી. તેમણે રાજ્ય સરકારને આખા મામલા પર કડક નજર રાખવા અને કોઈપણ પ્રકારની ગરબડ કે વિવાદને રોકવા માટે જરૂરી પગલાં લેવાના આદેશ આપ્યા. રાજ્યપાલે સ્પષ્ટ કર્યું કે માહોલ બગાડવાના કોઈપણ પ્રયાસને સહન કરવામાં નહીં આવે.

રાજકીય આક્ષેપો:

ભાજપે આ મુદ્દાને ઉઠાવીને TMC પર ધાર્મિક ધ્રુવીકરણની રાજનીતિ કરવાનો આરોપ મૂક્યો. તેમનું કહેવું હતું કે ધાર્મિક ભાવનાઓ સાથે રમત કરીને રાજકીય લાભ મેળવવાનો પ્રયાસ થઈ રહ્યો છે.

TMCની આંતરિક મુશ્કેલી:

TMC માટે આ એક સંકટની સ્થિતિ હતી, કારણ કે એક તરફ તે ધર્મનિરપેક્ષતાની વાત કરે છે અને બીજી તરફ તેના જ એક ધારાસભ્ય દ્વારા આટલું વિવાદાસ્પદ નિવેદન આપવામાં આવ્યું હતું. તેથી, પાર્ટીએ પોતાની છબી અને સિદ્ધાંતોને જાળવી રાખવા માટે કબીરને તુરંત સસ્પેન્ડ કર્યા.

અને છેલ્લે…

હુમાયૂં કબીરના સસ્પેન્શન પાછળના રાજકીય વિમર્શને બંગાળની વર્તમાન પરિસ્થિતિના સંદર્ભમાં સમજવો જરૂરી છે. પશ્ચિમ બંગાળમાં હાલમાં સ્પેશિયલ ઇન્ટેન્સિવ રિવિઝન (SIR) ચાલી રહ્યું છે, જે મતદાર યાદીઓને સુધારવા અને અપડેટ કરવા માટેનો એક કાર્યક્રમ છે. વિશ્લેષકો માને છે કે આ પ્રક્રિયાને કારણે, સરહદી વિસ્તારોમાં રહેતા અને TMCની વોટબેન્ક ગણાતા બાંગ્લાદેશી ઘુસણખોરો હવે મતદાર યાદીમાંથી દૂર થઈ જશે, અથવા તેઓ ડરના કારણે બાંગ્લાદેશ પાછા જઈ જતા રહેશ. મીડિયા અહેવાલ પણ કહે છે કે બંગાળમાં આ ઘુષણખોનું રીવર્સ માઈગ્રેશન શરૂ થઈ ગયુ છે. બાંગ્લાદેશીઓ ભારત છોડીને પાછા જઈ રહ્યા છે. મમતા બેનર્જીને આ વાતની ચિંતા છે કે આ વોટબેન્ક ગુમાવવાના કારણે આગામી ચૂંટણીઓમાં તેમના મતોની સંખ્યા ઘટી ન જાય! આ સંજોગોમાં, મમતા બેનર્જીનું રાજકીય વલણ હવે હિન્દુ વોટબેન્કને રિઝવવાની દિશામાં વળ્યું હોય તેવું દેખાઈ રહ્યું છે. હુમાયુને પાર્ટીમાંથી સસ્પેન્ડ કરી સંતુલન જાળવવાનો પ્રયાસ થયો હોય એવું લાગે છે. બાબરી મસ્જિદના નામે શિલાન્યાસની વાત એ મુસ્લિમ વોટબેન્કને ખુશ કરવાનો એક સ્પષ્ટ પ્રયાસ હતો, પરંતુ આ જાહેરાતથી હિન્દુ વોટબેન્ક નારાજ થઈ શકે તેમ હતી અને ભાજપને મોટો રાજકીય મુદ્દો મળી શકે તેમ હતો. કબીરને સસ્પેન્ડ કરવાથી TMCએ હિન્દુ સમુદાયમાં એક સકારાત્મક સંદેશ આપવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. આ કાર્યવાહી એવું દર્શાવે છે કે મમતા બેનર્જી હવે મુસ્લિમ તુષ્ટિકરણના આક્ષેપોમાંથી બહાર નીકળીને રાજ્યમાં ધાર્મિક સંતુલન જાળવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે, જે ચૂંટણીલક્ષી રણનીતિનો એક ભાગ છે. આમ, હુમાયૂં કબીરનું સસ્પેન્શન માત્ર એક શિસ્તભંગની કાર્યવાહી નથી, પરંતુ બંગાળના બદલાતા રાજકીય સમીકરણો અને TMC દ્વારા કરવામાં આવેલા વોટબેન્ક શિફ્ટના પ્રયાસને પણ દર્શાવે છે. મમતા બેનર્જી હવે સ્પષ્ટપણે હિન્દુ અને મુસ્લિમ બંને વોટબેન્ક વચ્ચે સંતુલન જાળવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે, જેથી રાજ્યમાં પોતાની રાજકીય પકડ જાળવી શકાય. પણ મમતાના ભુતકાળના નિવેદનો અને કાર્યવાહીથી બંગાળના હિંદુઓ બરાબર સમજી ગયા છે કે મમતાના મનમાં શું છે! લાગે છે કે આગામી બંગાળની ચૂંટણીમાં હિંદુ મતદારો મત આપીને જ મનની વાત કહેશે! મત કોને આપશે એ કહેવાની જરૂર છે ખરી?!