રાજા મહારાજાના જમાનાની વાત છે.
એક રાજાને બાજપક્ષીનો ખૂબ જ શોખ હતો. એક દિવસ એક શિકારી એ રાજાને બાજનાં બે નવજાત બચ્ચાં આપી ગયો. રાજાએ પોતાના ખાસ બાજ પ્રશિક્ષકને એ બંને બચ્ચાંઓને તૈયાર કરવાનો આદેશ આપ્યો. સમય વીતતાં રાજા તે બંને બાજનો વિકાસ જોવા ગયો. જોયું તો એક બાજ તો ગર્વભેર આકાશમાં ઊડતો હતો પણ બીજો બાજ એક ડાળી પર જ બેઠો હતો. રાજાએ પ્રશિક્ષકને પૂછ્યું, કે આ બીજું બાજ પક્ષી કેમ નથી ઊડતું ?
મહારાજ, ખબર નહીં કેમ પણ હું તો બંનેને સરખી જ તાલીમ આપું છું પણ આ બાજ થોડું ઊડી પાછું પોતાની ડાળ પર જ બેસી જાય છે. રાજાને પણ અચરજ થયું. એણે એના રાજ્યમાં જાહેરાત કરી કે જે કોઈ આ બાજને ઊડતાં શીખવશે એને ઇનામ આપવામાં આવશે. ઘણા પક્ષીવિદો આવ્યા પણ એ બાજ તો ડાળીથી દૂર જાય જ નહીં. એમની વચ્ચે ગામડાનો એક ખેડૂત આવ્યો.
થોડા દિવસ પછી રાજાએ જોયું કે બંને બાજ પક્ષીઓ આકાશની ઊંચાઈઓ માપી રહ્યાં હતાં. રાજાએ પૂછ્યું તેં આમ કેમ કર્યું ?
આ પછી ખેડૂતે જે જવાબ આપ્યો તે વાંચવા જેવો અને પ્રેરણાત્મક છે....
ખેડૂત કહે, મહારાજ, હું બહુ જ્ઞાનની વાતો તો નથી જાણતો પણ મેં તો ફક્ત એ ડાળી જ કાપી નાખી જેના ઉપર એ પક્ષી બેસતું હતું અને જેવી એ ડાળી ના રહી, પક્ષી આકાશની ઊંચાઈઓને પ્રાપ્ત કરી શક્યું.
મિત્રો, ખેડૂતનું એટલું જ કહેવું છે કે આપણી સમક્ષ પણ આખું આકાશ પડેલું છે પણ આપણે અમુક ડાળીને વળગી રહીએ છીએ. આ મારાથી નહીં થાય. બસ, આ ડાળી જો આપણે મૂકી દઈએ તો સફળતાનું આકાશ માપી લેવું અઘરું નથી.