શારદાદેવીએ બૂમ પાડીને વિવેકાનંદજીને બોલાવ્યા. વિવેકાનંદ ઝબકીને ઉભા થયા. માએ કહ્યું, `રસોડામાંથી પેલી છરી આપ તો!'..

વિચારના વિહારમાં, અનુશાસનના આકાશમાં ફરવું હશે તો શ્રી રામ પ્રથમ અને પ્રખર મુકામ છે...

શાસનવ્યવસ્થા કાયદાપોથીમાં બતાવેલા નિયમો મુજબ ચાલે છે, જ્યારે અનુશાસન લોકોના મન-મસ્તિષ્કમાં દૃઢ થયેલા સંસ્કારોમાંથી પ્રગટ થાય છે...

આપણે સૌ જાણીએ છીએ કે શિસ્ત લાવવી સહેલી છે, પણ અનુશાસન લાવવું એ મુશ્કેલ છે અને લાંબી પ્રક્રિયા છે, કારણ કે અનુશાસન માટે વ્યક્તિ વ્યક્તિનું, સમાજનું મન બને એ જરૂરી છે અને સ્વેચ્છાએ નિયમ-રિવાજ-કાયદાનો સ્વીકાર કરે અને પાલન પણ કરે તે જરૂરી છે...

બધા સ્વાર્થથી ઉપર ઊઠીને- सर्वे भवन्तु सुखिनः सर्वे संतु निरामयाःની ભાવનાના આધારે સંઘના શતાબ્દી વર્ષમાં સંઘના સક્રિય સ્વયંસેવકો સમયની સપ્તશક્તિ અને સમાજની સજ્જનશક્તિના આધારે સંઘકાર્યમાં આગળ વધવા માટે ઈશ્વર બધાને શક્તિ આપે અને આપણે બધા સ્વીકારીને આગળ વધી રહ્યા છે, સૌ એક જ માર્ગે આગળ વધી રહ્યા છે, આ માર્ગ છે અનુશાસનનો......

આપણે જ સૌથી પહેલાં તો આપણા દેશ અને તેની જાહેર મિલકતો પ્રત્યે આદર કેળવતાં શીખવું પડશે તથા તમામ સ્તરે અનુશાસનમાં રહેતાં શીખવું પડશે...

રામ-રાજ્ય' તરીકે જેની આપણે પ્રશંસા કરીએ છીએ એના પાયામાં આ વૈદિક ઋષિઓના અનુશાસનની જ કેળવણી છે! ..

આવો આજે આપણે સૌ ભેગા મળીને વિકાસ અને પર્યાવરણનો સમનવ્ય સાધીએ. જરૂરી પરિવર્તન આવકારીએ. પરંતુ બધું જ અનુશાસનપૂર્વક. આપણે પર્યાવરણને બચાવવાનો સંકલ્પ કરીએ, અને એનાથી મોટો સંકલ્પ એ લઈએ કે એ સંકલ્પને અનુશાસનપૂર્વક વળગી રહીને પૂર્ણ કરીશું...

ભાષા અનુશાસનનું ઉત્તમ ઉદાહરણ ફ્રેંચ ભાષા છે. ફ્રાન્સમાં કોઈને ફ્રેંચ ભાષામાં ભૂલો કરવાની છૂટ નથી, એ દંડનીય અપરાધ છે. એવું જ બીજું ઉદાહરણ ઇઝરાયેલની હિબ્રૂ ભાષાનું છે. એક વખતની કર્મકાંડ પૂરતી સીમિત હિબ્રૂ ભાષાને એમણે લોક-વ્યવહારની ભાષા બનાવી દીધી.....

રામાયણનું વચન છે કે, અનુશાસન તથા મર્યાદાનું પાલન કરીને સારા વ્યક્તિ બની શકાય છે અને એ જ પ્રભુ શ્રીરામે આપણને પોતાના જીવન થકી જીવી બતાવ્યું છે,..

જો સાચા અર્થમાં આર્થિક વિકાસ કરવો હશે અને દેશની પ્રગતિ જોવી હશે તો ભારતના દરેક નાગરિકે આર્થિક અનુશાસન જાળવવું પડશે...

વ્યક્તિગત અનુશાસન અંતર્ગત પાંચ નિયમ આપેલા છે- શોચ, સંતોષ, તપ, સ્વાધ્યાય તથા ઈશ્વર પ્રણીધાન અને સામૂહિક અનુશાસન અંતર્ગત પાંચ યમ છે યમ, સત્ય, અહિંસા, અસ્તેય, બ્રહ્મચર્ય અને અપરિગ્રહ...